Εργαστήριο Επιχειρησιακής Έρευνας και Εφοδιαστικής

ΣΧΟΛΗ ΜΗΧΑΝΟΛΟΓΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ

Αντικείμενο Εργαστηρίου

Το Εργαστήριο Επιχειρησιακής Έρευνας και Εφοδιαστικής αποτελεί οργανωτική μονάδα του ΕΜΠ από το 1980 οπότε και ιδρύθηκε με την επωνυμία ‘Σπουδαστήριο Επιχειρησιακής Έρευνας (ΦΕΚ Α’ 38/13-2-1980)’. Το 2022 μετονομάστηκε σε Εργαστήριο Επιχειρησιακής Έρευνας και Εφοδιαστικής (4Ε) (ΦΕΚ Β’ 1487/ 30-4-2022) ενσωματώνοντας στην ουσία την Μονάδα Εφοδιασμού & Μεταφορών (Logistics and Transportation Unit – LTU) του ΤΒΔ&ΕΕ. Η ονομασία του Εργαστηρίου στην Αγγλική γλώσσα είναι Operational Research & Logistics Laboratory και ο διακριτικός τίτλος με τον οποίο συμμετέχει σε Ευρωπαϊκές προτάσεις και προγράμματα είναι ORLOG Lab.

Το εργαστήριο, στη νέα του μορφή, επικεντρώνει τις ερευνητικές του εργασίες στις γνωστικές περιοχές της Επιχειρησιακής Έρευνας, της Υποστήριξης Αποφάσεων, της Διοίκησης Εφοδιαστικής Αλυσίδας και των Logistics με έμφαση στην αειφορία, την κυκλική οικονομία και τις νέες τεχνολογίες που υποστηρίζουν την ψηφιακή μετάβαση επιχειρήσεων, οργανισμών αλλά και εργαζομένων στην εποχή του Industry 5.0, σύμφωνα με τις προτεραιότητες που έχουν τεθεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Το προσωπικό του εργαστηρίου παρέχει εκπαιδευτικό έργο σε προπτυχιακό και μεταπτυχιακό επίπεδο και σχεδιάζει και υλοποιεί ερευνητικά έργα σε συνεργασία με άλλους ερευνητικούς φορείς, επιχειρήσεις και οργανισμούς της Ελλάδας και του εξωτερικού. Επίσης παρέχει υψηλής ποιότητας υπηρεσίες στη βιομηχανία, ιδιωτικούς φορείς, δημόσιες υπηρεσίες, οργανισμούς τοπικής αυτοδιοίκησης και άλλους κοινωνικούς και επιστημονικούς φορείς στα πεδία δραστηριοποίησής του.

Το 4E συνεργάζεται και αναζητά συνεχώς τη συνεργασία με τα άλλα εργαστήρια του Ε.Μ.Π. με στόχο τη διεξαγωγή διεπιστημονικής έρευνας υψηλού κύρους και την παραγωγή ερευνητικών και πρακτικών αποτελεσμάτων υψηλού αντικτύπου, τόσο σε επιστημονικό όσο και σε επιχειρηματικό και κοινωνικό επίπεδο.

Παρεχόμενες υπηρεσίες

Το προσωπικό του εργαστηρίου, με την πολύχρονη εμπειρία του στον σχεδιασμό, την υλοποίηση και τη διοίκηση δεκάδων ερευνητικών έργων, παρέχει ερευνητικές και συμβουλευτικές υπηρεσίες, ενδεικτικά, στα ακόλουθα πεδία:

Διοίκηση Εφοδιαστικής Αλυσίδας

  • Στρατηγικός σχεδιασμός και βελτιστοποίηση δικτύων εφοδιαστικής (Supply chain design optimization).
  • Διαχείριση ζήτησης και συστημάτων διανομής (Demand & Distribution Management) με επικέντρωση στα νέα αναδυόμενα Β2Β και B2C μοντέλα, π.χ. drop-shipping, last mile delivery, unmanned delivery systems, micro-fulfilment centres, κ.α.
  • Ανθεκτικότητα (resiliency) σύγχρονων εφοδιαστικών δικτύων και διαχείριση τους για την αντιμετώπιση μη αναμενόμενων διακοπτικών γεγονότων και κρίσεων.
  • Αναλυτική δεδομένων εφοδιαστικής αλυσίδας (Supply Chain Analytics).
  • Διοίκηση απόδοσης εφοδιαστικής αλυσίδας (Supply Chain Performance Measurement) με τη χρήση διαδεδομένων μεθοδολογιών και εργαλείων (π.χ. SCOR).
  • Υποστήριξη αποφάσεων εφοδιαστικής αλυσίδας σε όλα τα επίπεδα (στρατηγικό, τακτικό και επιχειρησιακό).

Logistics

  • Εγκατάσταση/Μετεγκατάσταση και Χωροταξικός Σχεδιασμός Αποθηκών (facility location & type, facility layout, process flow)  και Διοίκηση Αποθηκευτικού Έργου (receive, put-away, storage, sorting, picking, marshalling, dispatch). 
  • Διοίκηση Συστημάτων Παραγωγής και Διακίνησης Υλικών (Intralogistics).
  • Διοίκηση μεταφορικού έργου και βελτιστοποίηση δικτύων μεταφοράς (Transportation Networks – )με εφαρμογές σε διάφορους κλάδους, π.χ. ενέργεια (βιομάζα, βιοκαύσιμα, βιουλικά), ναυτιλία (διαχείριση ανταλλακτικών, διοίκηση εμπορευματοκιβωτίων).
  • Προσομοίωση λειτουργίας εφοδιαστικών δικτύων και βιομηχανικών εγκαταστάσεωνμε τη χρήση λογισμικού προσομοίωσης διακριτών γεγονότων – ψηφιακά δίδυμα (digital twins).

Αειφόρες Εφοδιαστικές Αλυσίδες & Κυκλική Οικονομία

  • Σχεδιασμός και βελτιστοποίηση δικτύων αντίστροφης εφοδιαστικής για εφαρμογές κυκλικής οικονομίας
  • Τεχνοοικονομική αξιολόγηση μετάβασης συστημάτων διανομής ή μεταφορών σε στόλους ηλεκτρικών οχημάτων ή εναλλακτικών καυσίμων
  • Εντοπισμός και αξιολόγηση ευκαιριών για κλειστές εφοδιαστικές αλυσίδες (Closed-loop supply chains) και συμβιωτικά βιομηχανικά δίκτυα (Symbiotic Industrial networks)
  • Αξιολόγηση αειφορίας (sustainability assessment) σε εκτεταμένα δίκτυα εφοδιαστικών αλυσίδων αλλά και σε επίπεδο εγκατάστασης/λειτουργίας/προϊόντος με τη χρήση καθιερωμένων μεθοδολογιών, π.χ. ανάλυση κύκλου ζωής, ανάλυση TBL (Triple Bottom Line) κ.ά.

Νέες τεχνολογίες

  • Ψηφιακός μετασχηματισμός επιχειρήσεων με την εισαγωγή νέων-έξυπνων τεχνολογιών Industry 4.0 σε παραγωγικές/αποθηκευτικές εγκαταστάσεις (intralogistics) αλλά και σε όλο το εύρος της εφοδιαστικής αλυσίδας, π.χ. AR-enhanced vision picking, sensor-based asset monitoring & tracking, drone-based last mile solutions κ.ά.
  • Ανάπτυξη Ασύρματων Δικτύων Αισθητήρων Χαμηλής Ισχύος – Ευρείας Κάλυψης (Wireless Sensor Networks – LPWAN) για την ιχνηλασία παγίων/απορριμμάτων, π.χ. LoRA networks.
  • Αναλυτική δεδομένων εφοδιαστικής (Supply Chain Analytics) με τη χρήση διαδεδομένων και, ει δυνατόν, ανοικτών εργαλείων επεξεργασίας και οπτικοποίησης δεδομένων, π.χ. MS Excel, Tableau Public, PowerBI, Grafana κ.α.
  • Ανάπτυξη επιχειρηματικών μοντέλων υποστηριζόμενων από λύσεις Blockchain, π.χ. σπατάλη τροφίμων, επιχειρησιακά δίκτυα συμβίωσης.

Εξοπλισμός (Υλισμικό – Λογισμικό)

Το Εργαστήριο 4Ε διαθέτει τους χώρους, το προσωπικό και όλο τον απαραίτητο εξοπλισμό για την υποστήριξη του ερευνητικού του έργου. Ενδεικτικά αναφέρονται τα ακόλουθα:

Λογισμικό

  • Λογισμικό μαθηματικού προγραμματισμού και βελτιστοποίησης (GAMS)
  • Λογισμικό Μοντελοποίησης και Δυναμικής Βελτιστοποίησης Εφοδιαστικών Δικτύων με χρήση αλγορίθμων LP & MILP (Supply Chain Guru)
  • Λογισμικό προσομοίωσης παραγωγικών διεργασιών (Simul8)
  • Λογισμικό προσομοίωσης Παραγωγικών Συστημάτων και Λειτουργιών Logistics (FlexSim GP)
  • Λογισμικό προσομοίωσης λειτουργιών Λιμένα και Σταθμών Εμπορευματοκιβωτίων (FlexTerm)
  • Λογισμικό προσομοίωσης Μονάδων Υγείας (FlexSim HC)
  • Λογισμικό Προσομοίωσης PowerSim
  • Λογισμικό Εξόρυξης Δεδομένων IBM SPSS Clementine
  • Λογισμικό ανάλυσης κύκλου ζωής (OpenLCA)
  • Λογισμικό Παιγνίου Εφοδιαστικής (Münster University)

Υλισμικό

Πέραν του ικανού αριθμού σύγχρονων σταθερών και φορητών συστημάτων Η/Υ και δικτυακού εξοπλισμού το Εργαστήριο διαθέτει:

  • Server που υποστηρίζει τη χρήση εξειδικευμένου λογισμικού από φοιτητές στο πλαίσιο του μαθήματος ‘Συστήματα Παραγωγής & Διακίνησης Υλικών’.
  • Δύο (2) multi-core servers για την εκτέλεση και την επίλυση απαιτητικών μαθηματικών προβλημάτων LP, MIP και MILP.
  • Εκτυπωτή 3D (Sindoh Wox DP-200) για την εκτύπωση μικρών δοκιμίων και άλλες εφαρμογές.
  • Γυαλιά επαυξημένης πραγματικότητας, τύπου VUZIX M300.
  • Δύο εναέρια μη Επανδρωμένα Οχήματα, τύπου Dji Mavic 2 Pro & Dji Mavic Mini 2 .
  • Τρία (3) Gateways, συμβατά με δίκτυα LoRa, τύπου LoRix.
  • Εξήντα microboards, flashed – TTN ready τύπου picotrackers.
  • Δικτυακό εξοπλισμό UniFi + WiFi beacons για δοκιμές indoor positioning.
  • Μικροεπεξεργαστές Arduino + Raspberry PI και εργαστηριακό εξοπλισμό για τη διαμόρφωση τους.

Ενεργά Έργα – Συνεργασίες

Ακολουθεί λίστα με τα ενεργά έργα που συντονίζει ή/και συμμετέχει το Εργαστήριο 4Ε.

  1. Μείωση της ρύπανσης από πλαστικό των Ελληνικών παραλιών και αναβάθμιση της τουριστικής τους εικόνας με τη χρήση τεχνολογιών IoT και την παιχνιδοποίηση της ανακυκλωτικής εμπειρίας (Συγχρηματοδοτούμενο Πρόγραμμα ΕΣΠΑ, 2022-2024).
  2. Ολοκληρωμένη πλατφόρμα Blockchain και Έξυπνη εφαρμογή κινητής συσκευής στη μάχη ενάντια στη σπατάλη τροφίμων προς όφελος των επισιτιστικά ανασφαλών πολιτών (Συγχρηματοδοτούμενο Πρόγραμμα ΕΣΠΑ, 2022-2024).
  3. CERESiS – ContaminatEd land Remediation through Energy crops for Soil improvement to liquid biofuel Strategies (Ευρωπαϊκό ερευνητικό έργο – Horizon 2020), 2020-2024.
  4. Ανάπτυξη καινοτόμου μοντέλου μεταφορών και εφοδιασμού για την αντιμετώπιση ανθρωπιστικών κρίσεων με την υποστήριξη τεχνολογιών του διαδικτύου και μη επανδρωμένων αεροσκαφών (Συγχρηματοδοτούμενο Πρόγραμμα ΕΣΠΑ, 2022-2023).
  5. LIFE PROFILE – Promote financial instruments for liability on environment (Ευρωπαϊκό ερευνητικό έργο LIFE), 2020-2023.
  6. Τεχνοοικονομική αξιολόγηση αντικατάστασης στόλου logistics με οχήματα μηδενικών εκπομπών (Συνεργασία με πολυεθνική εταιρία)
  7. Ανάπτυξη Συστήματος Επαυξημένης Πραγματικότητας και Ενδυτών Συστημάτων για τη Διαχείριση Ευφυών και Ευέλικτων Αποθηκευτικών Κέντρων του Μέλλοντος (Συγχρηματοδοτούμενο Πρόγραμμα ΕΣΠΑ, 2018-2022).
  8. Ανάπτυξη Καινοτόμου Συστήματος Ιχνηλασίας των Πλαστικών Απορριμμάτων Συσκευασίας Καταναλωτικών Προϊόντων για την Αντιμετώπιση Του Φαινομένου της Θαλάσσιας Ρύπανσης (Συγχρηματοδοτούμενο Πρόγραμμα ΕΣΠΑ, 2018-2022).
  9. Be Well & Green When Digital (Ευρωπαϊκό έργο ERASMUS+, 2022-2023).
  10. Κατάρτιση εργαζομένων στον κλάδο των Logistics (Τεχνολογίες Industry 4.0, ανάπτυξη ψηφιακών δεξιοτήτων, αυτοματοποίηση, αειφόρα logistics) (Συγχρηματοδοτούμενο Πρόγραμμα δια βίου εκπαίδευσης, διαρκές & επαναλαμβανόμενο).

Προσωπικό Εργαστηρίου

Δρ. Σταύρος Πόνης, Καθηγητής Ε.Μ.Π., Διευθυντής Εργαστηρίου

Δρ. Αθανάσιος Ρεντιζέλας, Επίκουρος Καθηγητής Ε.Μ.Π.

Δρ. Παρασκευάς Γεωργίου, Ε.ΔΙ.Π. Ε.Μ.Π., Υπεύθυνος Επικοινωνίας Εργαστηρίου

Το προσωπικό του εργαστηρίου συμπληρώνεται από πολυμελή ομάδα ερευνητών – υποψηφίων Διδακτόρων με εξειδίκευση σε θέματα εφοδιαστικής διαχείρισης & logistics, μαθηματικής μοντελοποίησης, βελτιστοποίησης, προσομοίωσης και ψηφιακού μετασχηματισμού επιχειρήσεων με την εισαγωγή σύγχρονων τεχνολογιών Industry 4.0.

Επικοινωνία με το Εργαστήριο